بارانَک یا خاویار جنگل درختی است از تیره گل سرخ که بومی رشته‌ کوه البرز، بخش‌هایی از اروپا و قفقاز و آسیای کوچک و جنوب تا شمال باختری آفریقا است
 

در ایران، بارانک از جنگل‌های ارسباران در آذربایجان شرقی تا جنگل‌های گرگان پراکنده‌است و از گونه‌های کمیاب جنگل‌های شمال ایران به‌ شمار می‌آید. چوب بارانک در اروپا قیمت بالایی دارد و به همین دلیل به آن «خاویار جنگل» لقب داده‌اند

نور:
این درخت، گونه‌ای نورپسند است و گل‌آذین خوشه‌ای دارد و بیشتر با بذر تکثیر می‌شود و از میوه‌اش، دوشاب تهیه می‌کنند.

ارتفاع:
ارتفاع آن به ‪ ۳۵‬متر

قطر:
قطرش به نیم مترمی‌رسد

افت:
بارانک آفت خاصی که همه گیر باشد ندارد و تخریب آن نیز درهمه جای شمال یکسان بوده است.

میوه:
این درخت، میوه‌ای خوراکی و شیرین به شکل گلابی کوچک دارد که مطلوب حشرات است و چوب آن نیز مرغوب و خوش نقش است.
روستاییان چندان به قطع این درخت رغبت نشان نمی‌دهند و فقط از میوه‌اش استفاده می‌کنند.

بذر:
بارانک، بذر سنگینی دارد ولی با این حال، کمتر تیپ خالص آن دیده می‌شود که شاید دلیلش آن باشد که پرندگان، سمور و سنجاب بذر آن را می‌خورند.

این گونه به صورت پراکنده واغلب با پلت، شیردار، راش و ممرز، تیپ آمیخته تشکیل می‌دهد.

بارانک از گونه‌های کمیاب جنگل‌های شمال محسوب می‌شود.

بارانک گونه‌ای ارزشمند و تأثیر گذار در ترکیب و تنوع عناصر رویشی جنگل‌های خزری است که می‌تواند جایگاه ویژه‌ای از نظر تولید چوب با ارزش و کیفی به خود اختصاص دهد.

این گونه از جنبه زیبایی شناختی جلوه درخور تحسینی را درفصول مختلف سال به جنگل می‌دهد و درختی مناسب برای احیاء و توسعه عرصه‌های جنگلی تخریب یافته است.

چوب بارانک در اروپا قیمت بالایی دارد و هر متر مکعب گرده بینه آن در فرانسه، تا ‪ ۵۰‬هزار فرانک فروخته می‌شود و به همین دلیل به آن "خاویار جنگل" لقب داده‌اند ولی در ایران تا حدی ناشناخته است.

بارانک از میان بند تا بالابند دیده می‌شود و شباهت زیادی به درخت اَلَندَری دارد و تشخیص آنها مشکل است.

بارانک در خاک های نیمه غنی می‌روید و مقطع عرضی تنه‌اش اغلب سینوسی شکل است و تا ارتفاع ۲۷۰۰ ‬متر از سطح دریا دیده می شود.

بارانک یکی از گونه‌های با ارزش جنگل‌های شمال است که در سال‌های اخیر آسیب زیادی دیده است.

استفاده روستاییان از میوه این درخت، از زادآوری آن جلوگیری می‌کند و تکثیر آن مختل می‌شود.

بارانک از نظر ارتفاعی، مخصوص میان بند و کوهستان است ولی در ارتفاع ‪ ۴۰۰‬ـ ‪ ۵۰۰‬متری، از جمله در "دنیاچال " تالش هم دیده می‌شود.

این گونه در کُجور و دره کندوان تا ارتفاع ۲۵۰۰ ‬متری هم روییده است و بیشتر در دامنه‌های شمالی می‌روید ولی در جنگل‌های نیمه مرطوب جنوبی یا مرتفع هم دیده می‌شود.

بارانک به صورت پراکنده و در راشستان ها و بالابند قرار دارد و برگ و چوب زیبایی دارد و در پاییز برگ‌های رنگارنگی پیدا می‌کند.

بارانک درختی تک زی و انفرادی است و در داخل جوامع گیاهی دیگر دیده می‌شود و چوبش به دلیل داشتن درون چوب قرمز، در خراطی استفاده می‌شود.

روستاییان شمال ازچوب آن، در و پنجره و وسایل خانه می‌سازند ولی به طورکلی، چوب آن کمتراستفاده می‌شود.

در نشانه‌گذاری، طبق دستور سازمان جنگل‌ها ومراتع برای حفظ گونه‌های درحال کاهش، آن را حفظ می‌کنیم و تاحد امکان قطع نمی‌شود.

از نظر علمی، بارانک و اَلَندَری دو گونه جدا هستند ولی جنگل نشینان، آنها را یکی می‌دانند، درحالی که رویشگاه این دو گونه نیز کمی با هم فرق دارد و الندری بیشتر در مناطق مرطوب از جمله در راشستان ها دیده می‌شود.

درباره بارانک درایران، تاکنون تحقیقات چندانی انجام نشده است در حالی که به دلیل اهمیت فراوان آن در اروپا، کشورهای‌این قاره، پژوهش‌های مختلفی در این‌باره انجام داده‌اند.

در هرجایی از جنگل‌های شمال که اوضاع محیطی برای کاشت بارانک مناسب باشد، جنگل کاری باآن صورت می‌گیرد.

البته باید توجه داشت که بارانک گونه‌ای انفرادی‌است و جنگل کاری متمرکز و وسیع با آن صورت نمی‌گیرد و به طور متوسط، ‪ ۲‬درصد از جنگل کاری ها با این گونه است.

در میان چهار اداره‌کل منابع طیعی شمال کشور، تولید و کاشت نهال بارانک، بیش از همه در حوزه اداره‌کل منابع طبیعی ساری(شرق مازندران)انجام می‌شود.

در نهالستان های فَریم، لاجیم و نکاچوب، نهال بارانک به مقدار کافی تولید می‌شود و در رویشگاه طبیعی بارانک، وارد جنگل می‌گردد.

با توجه به اینکه بارانک به طورکلی گونه‌ای است که در جلگه کمتر دیده می‌شود، در نهالستان های جلگه‌ای نظیر "شهر پُشت " نوشهر تولید نمی شود.

بارانک و الندری فرق مختصری باهم دارند و ما برای جنگل کاری، بیشتر از بارانک استفاده می‌کنیم.

انتخاب گونه مناسب برای کاشت در جنگل، با نظر کارشناسان جنگل‌ها و مراتع انجام می‌شود و حتی مجریان خصوصی طرح‌های جنگلداری، باید مطابق طرح‌های مصوب عمل کنند.

با توجه به‌ارزشمندی های بارانک، لازم‌است تحقیقات کافی برای شناخت این گونه به ویژه نحوه تکثیر و پرورش آن انجام شود و مناسب ترین روش، در تولید نهال و جنگل کاری استفاده گردد.